Εξαίρεση από την τετράμηνη προθεσμία αποποίησης κληρονομιάς ανηλίκου τέκνου – Χορήγηση άδειας αποποίησης για λογαριασμό του (ΕιρΑθ 875/2019)
Σύμφωνα με το άρθρ. 1847 του ΑΚ «Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Στην επαγωγή από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης. Αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό, η προθεσμία είναι ενός έτους».
Από το Ειρηνοδικείο Αθηνών, εκδόθηκε μια ενδιαφέρουσα απόφαση με την οποία χορηγήθηκε άδεια αποποίησης ανηλίκου, παρά την παρέλευση των τεσσάρων μηνών που τάσσει ο Νόμος για την αποποίηση, λόγω ειδικού συμφέροντος του ανηλίκου.
Συγκεκριμένα, το δικαστήριο παρείχε με την απόφασή του την άδεια στους αιτούντες, οι οποίοι ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου τους, να αποποιηθούν την επαχθείσα σε αυτό κληρονομιά του παππού του, για λογαριασμό του.
Αποδείχθηκε ότι οι αιτούντες, δεν διέθεταν ειδικές νομικές γνώσεις κληρονομικού δικαίου, και ως εκ τούτου τελούσαν σε πλάνη ως προς το αφετήριο γεγονός της προθεσμίας αποποίησης, θεωρώντας εσφαλμένα ότι η επαγωγή της κληρονομιάς, ως προς την ανήλικη θυγατέρα τους δεν θα γινόταν προτού αυτή ενηλικιωθεί και η αποποίηση της κληρονομιάς θα έπρεπε να γίνει από την ίδια μετά την ενηλικίωσή της.
Αγνοούσαν τόσο την ύπαρξη της προβλεπόμενης από το νόμο τετράμηνης προθεσμίας προς αποποίηση της επαχθείσας στο ανήλικο τέκνο κληρονομίας του αποβιώσαντος, όσο και το ότι η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής θα είχε ως συνέπεια να θεωρείται κατά πλάσμα δικαίου ότι η κληρονομία έχει γίνει αποδεκτή από το ανήλικο, και επομένως, θα ευθύνεται και το ίδιο κατά το κληρονομικό του μερίδιο για κάθε χρέος του αποβιώσαντος.
Σύμφωνα με το δικαστήριο, είναι προφανές ότι οι αιτούντες δεν ήθελαν να αποκτήσει το ανήλικο τέκνο τους την ιδιότητα του κληρονόμου του αποβιώσαντος, ούτε βέβαια η αποποίηση της μητρός της ανήλικης έγινε προς τον σκοπό αυτό, αλλά αντιθέτως έγινε διότι γνώριζε ότι ο αποθανών πατέρας της, ήταν κατάχρεος όσο ζούσε και η αξία του ενεργητικού της περιουσίας ήταν ελάχιστη σε σχέση με το ιδιαιτέρως αυξημένο παθητικό αυτής.
Συνεπώς, η μη αποποίηση της κληρονομίας εκ μέρους των αιτούντων, γονέων του ανηλίκου, στο πρόσωπο των οποίων κρίνεται το στοιχείο της γνώσεως της επαγωγής της κληρονομίας στην ανήλικη θυγατέρα τους και του λόγου αυτής, μέσα στη νόμιμη προθεσμία, δε συμφωνούσε με την πραγματική βούλησή τους, αλλά οφείλεται σε πλάνη τους και δη στην άγνοια των περί αποποίησης της κληρονομίας σχετικών διατάξεων του Αστικού Κώδικα.
Ειδικότερα, η πλάνη τους συνίστατο στο ότι δε γνώριζαν, καθ’ όλο το χρονικό διάστημα, που έπρεπε να αποποιηθούν, για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους, την κληρονομία, την ύπαρξη της προθεσμίας του άρθρου 1847 του ΑΚ προς αποποίηση και την κατά το άρθρο 1850 του ιδίου Κώδικα νομική σημασία της παρόδου της προθεσμίας αυτής άπρακτης.
Ως εκ τούτου, η τετράμηνη προθεσμία του άρθρου 1847 του ΑΚ δεν εκκίνησε την επομένη της ημερομηνίας αποποίησης (10-05-2016) από την πρώτη των αιτούντων, αλλά από τις 20-06-2018, με την επίσκεψή τους σε δικηγορικό γραφείο, οπότε και ενημερώθηκαν για τις σχετικές διατάξεις του νόμου.